Odszkodowanie za mobbing – krok po kroku
Sytuacja, w której pracownik staje się obiektem permanentnej dyskryminacji bądź poniżania ze strony szefa lub współpracowników może kwalifikować się do posądzenia pracodawcy o mobbingowanie. Kiedy można ubiegać się o odszkodowanie za mobbing lub wypłatę zadośćuczynienia za spowodowany nim rozstrój zdrowia fizycznego i psychicznego? Kto ponosi odpowiedzialność za prześladowanie w pracy i do kogo warto zwrócić się o pomoc, by uzyskać jak najwyższą rekompensatę za poniesione straty?
Mobbing w pracy – jak go rozpoznać?
Aby w pełni zrozumieć istotę omawianego zagadnienia, warto zajrzeć do przepisów prawa i przytoczyć precyzyjną definicję. Zgodnie z art. 94 § 2 k.p. mobbingiem określa się dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko niemu działania, które polegają na długotrwałym, uporczywym nękaniu, zastraszaniu, powodują jego poniżenie bądź zaniżenie oceny przydatności zawodowej. Skutkiem takich działań może być również izolacja, a nawet wykluczenie z zespołu współpracowników.
Powyższa definicja zwraca uwagę na fakt, iż zjawisko poddawania uciskowi przez mobbera musi mieć charakter długotrwały i regularny, a także uporczywy i uciążliwy, a więc wywołujący określone skutki: pogarszający zdrowie fizyczne i psychiczne, prowadzący do jego rozstroju itp. Jednorazowy incydent, np. kłótnia z przełożonym to z pewnością nie mobbing w pracy, a występowanie o odszkodowanie będzie w takich przypadkach całkowicie bezzasadne. Co ważne, wszystkie opisane tu przesłanki muszą wystąpić łącznie.
Mobbing w pracy a odszkodowanie
Niestety, sytuacje, w których szefowie niedostatecznie przeciwdziałają dyskryminowaniu pracowników, w dalszym ciągu są na porządku dziennym. Jeszcze do niedawna pracownicy, którzy chcieli pozywać pracodawców o mobbing w pracy, by otrzymać odszkodowanie, musieli rozwiązać umowę. Jak sytuacja wygląda po zmianie przepisów?
Zadośćuczynienie za rozstrój zdrowia
Długotrwałe, uporczywe i celowe nękanie przez szefa lub współpracownika może prowadzić zarówno do pogorszenia stanu fizycznego osoby prześladowanej, jak i do kryzysu psychicznego. Mówimy wówczas o rozstroju zdrowia, za które pracownik ma prawo domagać się stosownego zadośćuczynienia pieniężnego. Warto w tym przypadku zaznaczyć, że zapłata nie ma na celu likwidacji szkody, ale naprawę uszczerbku, będącego skutkiem działań mobbera. Jej celem jest kompensacja osobie poszkodowanej wydatków poniesionych m.in. na leczenie czy rehabilitację, ale również kosztów przekwalifikowania, a w skrajnych przypadkach – nawet pokrycie renty z tytułu niezdolności do pracy.
Nie trzeba zwalniać się z pracy, by uzyskać odszkodowanie za mobbing!
Od kilku lat pracownik, chcący pozwać pracodawcę za prześladowanie nie musi wcześniej zwalniać się z zakładu. Prawo obowiązujące do 6 września 2019 roku jasno określało, że związek pomiędzy mobbingiem w pracy a odszkodowaniem może zaistnieć wyłącznie w sytuacji, gdy osoba poddawana nękaniu złoży wypowiedzenie. Aktualnie ustawodawca wykreślił ten wymóg z przepisów, dzięki czemu można starać się o wynagrodzenie strat, będąc ciągle zatrudnionym w firmie. Poprzedni stan prawny powodował, że wiele osób znosiło dyskryminację i nie rozwiązywało umów, mając na względzie zapewnienie bytu sobie i swojej rodzinie.
Ile może wynosić odszkodowanie?
Prawo określa, że pracownik, który doznał nękania lub prześladowania, ma prawo domagać się od szefa rekompensaty w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie. Nie ma natomiast żadnych przepisów, które określałyby, jakie najwyższe odszkodowanie prześladowany pracownik może uzyskać od pracodawcy. Podobnie jak w przypadku zadośćuczynienia, należy uznać, że świadczenie powinno być adekwatne do wymiaru doznanych przez zatrudnionego szkód.
Odpowiedzialność mobbera czy pracodawcy?
Niezależnie od tego, kto faktycznie dopuszcza się prześladowania na terenie zakładu, pracownik pozywający firmę o zadośćuczynienie bądź likwidację szkody, zawsze kieruje swój wniosek przeciwko pracodawcy. To on odpowiada za zapobieganie takim zjawiskom jak ucisk, dyskryminacja czy czepialstwo, niezależnie od tego, kto faktycznie jest mobberem. W sytuacji, gdy czynów tych dopuszcza się ktoś inny, osoba poszkodowana może skorzystać z dodatkowych środków prawnych, którymi są:
- założenie sprawy karnej – w przypadku, jeśli niedopuszczalne działania dotyczyły np., naruszenia nietykalności cielesnej czy gróźb karalnych,
- proces cywilny – w przypadku gdy mobber narusza dobra osobiste ofiary.
Jak udowodnić prześladowanie przez szefa lub współpracownika?
Warto zwrócić uwagę na fakt, iż mobbingowany pracownik, który zamierza wystąpić przeciwko przedsiębiorcy, musi odpowiednio udokumentować stosowanie przez niego represji. Udowodnić należy nie tylko sam fakt wystąpienia prześladowania, ale także jego długotrwałość oraz uporczywość. Jeśli na skutek bezprawnych działań szefa bądź współpracowników doszło do rozstroju zdrowia, za który poszkodowana bądź poszkodowany chcą domagać się zadośćuczynienia, konieczne będzie przedstawienie szczegółowej dokumentacji medycznej oraz faktur lub paragonów, potwierdzających poniesione wydatki. Innymi ważnymi dowodami, które uprawdopodobniają mobbingowanie personelu, są także:
- dokumenty potwierdzające zgłaszanie zjawiska np. do PIP,
- relacje świadków, np. byłych lub obecnych współpracowników,
- prowadzone przez pracownika notatki z opisem konkretnych zachowań oraz ich datami,
- nagrania rozmów – pod warunkiem, że zostały one pozyskane w sposób zgodny z obowiązującym prawem.
Im więcej dowodów na nękanie przedstawi ofiara, tym większe szanse na uzyskanie jak najwyższego zadośćuczynienia za rozstrój fizyczny oraz psychiczny.
Przeciwdziałanie mobbingowi obowiązkiem pracodawcy
Zgodnie z kodeksem, pracodawca zobowiązany jest przeciwdziałać zachowaniom, które mogą mieć znamiona dyskryminacji bądź represji względem pracowników. Niezależnie od tego, kto faktycznie występuje w roli agresora, to właściciel firmy zawsze ponosi najwyższą odpowiedzialność za nękanie personelu na terenie własnego zakładu. Wyjątkiem jest sytuacja, w której mimo udowodnienia przez niego działań mających ograniczać mobbing, zatrudniona osoba w dalszym ciągu jest prześladowana przez współpracowników, czy kontrahentów. W takim przypadku odpowiedzialność szefa może zostać ograniczona, a nawet całkowicie wyłączona.
W dużych firmach najczęściej opracowuje się specjalne dokumenty, w których wymienione są najważniejsze założenia polityki antydyskryminacyjnej obowiązującej na terenie przedsiębiorstwa. W przypadku małych i średnich biznesów środki ochrony pracowników przed bezpodstawnymi represjami i wynikającym z nich rozstrojem zdrowia psychicznego i fizycznego zwykle wpisywane są do regulaminu pracy.
Gdzie zwrócić się o pomoc w uzyskiwaniu odszkodowania?
Spora część osób prześladowanych rezygnuje z ubiegania się o należne im świadczenie, sądząc, że nie mają szans na drodze sądowej. To poważny błąd – za nadszarpnięte zdrowie psychiczne lub fizyczne należy się zapłata. W celu uzyskania jak najwyższego odszkodowania pracownik poddawany uciskowi ze strony szefa lub współpracowników może skierować swoje kroki do firmy odzyskującej rekompensaty – dokładnie takiej jak nasza. W Contra mamy bogate doświadczenie w sprawach z zakresu likwidacji szkód powodowanych przez mobberów. Jeśli chcesz pozwać firmę lub sądzisz, że zasądzone na Twoją korzyść świadczenie jest niewspółmierne do doznanych przez Ciebie krzywd, nie czekaj – skontaktuj się z nami już teraz.
Podsumowując: wystarczy 5 bardzo prostych kroków, aby uzyskać odszkodowanie za mobbing.
1. Skontaktuj się z naszymi specjalistami od odszkodowań
Podczas rozmowy telefonicznej lub mailowej specjaliści Contry odpowiedzą na każde pytanie oraz rozwieją wszelkie wątpliwości. Przy okazji poinformują, co należy zrobić w dalszej kolejności.
2. Dostarcz jak najwięcej dowodów na mobbing
Każdy szczegół jest ważny. Przydadzą się m.in. dokumenty potwierdzające zgłaszanie zjawiska do Państwowej Inspekcji Pracy, relacje świadków, notatki czy nagrane rozmowy. Zwiększają one szansę na uzyskanie rekompensaty.
3. Ustal szczegóły dotyczące odszkodowania
Pracownik może ubiegać się nie tylko o odszkodowanie za mobbing, ale też zadośćuczynienie za naruszenie dóbr osobistych, takich jak dobre imię, godność, wizerunek. Warto ustalić, czy dana sytuacja pozwala na podjęcie właściwych ku temu środków. Oprócz tego można zażądać usunięcia skutków mobbingu (np. publicznych przeprosin i przyznania się do winy przed zespołem) lub przekazania pieniędzy na cele społeczne.
4. Poczekaj na wyniki rozprawy o odszkodowanie
Nasi prawnicy będą cię reprezentować podczas procesu sądowego. Dzięki zgromadzonym dowodom i relacjom zrobią wszystko, co w ich mocy, aby doprowadzić do pomyślnego zakończenia rozprawy.
5. Odbierz należne odszkodowanie za mobbing
Po wszystkim można już tylko czekać na rekompensatę. Odszkodowanie wynosi nie mniej niż obowiązujące w momencie składania wniosku wynagrodzenie minimalne, ale konkretną kwotę ustala sąd, który ma na względzie m.in. wymiar doznanych szkód.
